Mindfulness is geen wondermiddel?
"Mindfulness is geen wondermiddel" blokt De Standaard in de krant van 4 mei jongstleden. "Naargelang er meer onderzoek naar gebeurt", zo verwoordt Filip Raes (professor psychologie aan de KU Leuven en gespecialiseerd in onderzoek naar mindfulness), "blijkt de effectiviteit in het begin altijd overschat." En verder: "Het is geen quatsch, ja, mindfulness werkt, maar het is ook niet het wondermiddel dat wetenschap en media er eerst van gemaakt hebben. Door de hype zijn de verwachtingen opgeklopt geraakt."
Ik ben de laatste om als kruisvaarder het land door te trekken met de boodschap dat mindfulness het enig helende middel zou zijn t.a.v. stress, pijn, een mogelijkse herval van een depressie, angst of welke vorm van lijden dan ook. Toch durf ik als mindfulnesstrainer - die het hele Vlaamse landschap doorkruist om trainingen te geven - te stellen dat mindfulness effectief een wondermiddel is. Niet voor iedereen, dat klopt. Niet altijd, dat is evenzeer juist.
Een wonder is volgens onze wereldwijde encyclopedie "een zeer indrukwekkende en rationeel (schijnbaar) onverklaarbare gebeurtenis." Doorheen mijn trainerschap dienen zich op regelmatige basis dergelijke gebeurtenissen aan, op kleine en grote schaal. Alleen hebben zo'n overweldigende belevenissen slechts de kans om zich te ontvouwen onder twee essentiële voorwaarden: 1. open staan voor mindfulness en dus bereid zijn om dit pad onbevangen aan te vatten ; 2. de bereidheid hebben om er zo mogelijk dagelijks mee aan de slag te gaan, meditatief of doorheen de een-voud van alledag. En dan... ontstaan er fabelachtige dingen. Zo is er bijvoorbeeld de man die na een training niet alleen de ring draagt van zijn overleden vrouw en dochter maar eindelijk ook weer zijn belofte aan hen kan waarmaken om het leven écht te léven. Of mijn oudste deelnemer van 77 jaar die de kracht van zijn adem ontdekt. Of mijn jongste deelnemer van 17 jaar die door mindfulness leert voelen wie hij werkelijk is. Of de dame die weer arbeidsvreugde vindt in een moeilijke context van reorganisatie. Of de kankerpatiënt die mild weet om te gaan met de beperkingen van haar lichaam. Of de jonge vrouw die met meer aanvaarding en daardoor ook dragelijker haar paniekaanvallen doorleeft. Of de moedige meid die ondanks een zware stotterproblematiek het positieve in het leven omarmt. En dan heb ik het nog niet over de velen wiens slaappatroon verbetert, over menig deelnemers die kleine evidente dingen in het leven weer als een kostbaar goed appreciëren en levensplezier hervinden, over de tallozen die eindelijk een pauzeknop hebben gevonden om hun rush (in denken of doen) een halt toe te roepen, over zij die liefdevol leren kijken naar zichzelf en naar anderen, over deelnemers die het harnas van 'altijd-happy-go-with-the-flow' durven afleggen en kracht vinden in het toelaten van hun kwetsbaarheid... enzovoort... .
Elke deelnemer zorgt er op zijn of haar bijzondere manier voor dat er wonderen gebeuren op mijn levenspad. Nog niet zo lang geleden bevroeg men mij naar een topmoment in mijn carrière. Ik zei dat ik elke dag fantastische ervaringen beleef. Elke dag hoor, zie en voel ik kleine mirakeltjes gebeuren. Ik kan ze deels rationeel verklaren met wetenschappelijke gegevens, maar niet helemaal. En misschien hoeft dat ook niet. Misschien is het oké om af en toe terug te keren naar de mens als voeler in plaats van de mens als denker. Om in plaats van in de zolder van ons hoofd te wonen af en toe ook af te dalen naar al die kamers in ons lichaam waar we puur en werkelijk kunnen doorvoelen wat er te ervaren valt. En zo gebeurt het ook tijdens die unieke ogenblikken bij mij. Wanneer ik dan niet alleen het kippenvel op mijn armen opmerk maar tegelijk ook de warmte diep van binnen. Wanneer ik niet alleen een glimlach op mijn gelaat voel maar ook de ontroerende krop in mijn keel. Wanneer er niet alleen het soms vermoeide-en-voldane-gevoel is maar ook één van grote dankbaarheid. En dan 'weet' ik: dit is een wonderlijk moment. Niet zo eentje dat net zoals bij een hype snel verdwijnt als een kanttekening in de wereldgeschiedenis. Maar eentje dat ik me nog heel lang zal herinneren. Net zoals het beoefenen van de kern van mindfulness een (nu al 2600 jaar oude) blijver is.